Rower to dla wielu z nas nie tylko ulubiona forma aktywności w wolnym czasie. Często stanowi też codzienny środek transportu – np. do pracy. Warto zatem odpowiednio go chronić! Kupno właściwej polisy rowerowej może zapobiec dodatkowym kosztom związanym z kradzieżą jednośladu lub wypadkiem podczas jazdy. Chcesz dowiedzieć się, jak i gdzie najlepiej ubezpieczyć rower, a także co dokładnie powinna obejmować taka ochrona? Przeczytaj poniższy artykuł!

Chyba każdy z nas choć słyszał o katastrofalnych opadach i powodziach  w regionie Emilia-Romagna we Włoszech w maju tego roku. Zjawiska, które nawiedziły region, zmusiły Organizatorów Rally di Romagna do odwołania zawodów 2023r. Pierwotnie, od samego początku, od 2010 roku, zawody odbywały się w Riolo-Terme. To maleńka klimatyczna wioska. Niestety zniszczenia powodziowe, osuwiska zniszczyły całą niemal infrastrukturę, również tę jaka została stworzona w górach: szlaki, ścieżki, single spłynęły wraz z wodą. Katastrofa ta postawiła organizatorów, ale też i wszystkich mieszkańców regionu, w niezwykle trudnej sytuacji. „Cio che non distrugge ti rende piu forte” – wydaje się że mieszkańcy regionu postępują zgodnie z zasadą Nietzschego. Nikt nie załamał rąk. Żyjąc w tak pięknym i bogatym historycznie włoskim regionie, nietrudno o odpowiedni klimat i bogatą ofertę pomiędzy etapami. Regionie znanym z licznych naturalnych źródeł termalnych, ścieżek, szlaków rowerowych i trekkingowych oraz, a jakże, z kuchni. Emilia Romagna nazywana jest kulinarnym sercem Włoch. Parma to szynka parmeńska i culatello,  Bolonia to oryginalna mortadela, lasagne, tortellini. Oprócz tego: ostry parmezan, oryginalny, najlepszej jakości aceto balsamico tradicionale, lokalne mieszanki ziół, embazzone, zampone. Każda z prowincji regionu ma swój niepowtarzalny smak i aromat. Rally di Romagna wystartuje w dniach 25-29 maj 2024r. Tym razem z miejscowości Salsomaggiore Terme. Jedna lokalizacja, pięć etapów. Sprawdzona formuła z popołudniowym prologiem na rozgrzewkę, startującym o godz. 18.00, by poznać okoliczne warunki oraz podzielić stawkę na sektory. Kolejne etapy już standardowo start o 9.00 każdego dnia. Kolejne dni to dystanse od 40 do 80km i od 1300 do 2600m przewyższeń. Najdłuższym jest drugi etap, najkrótszy ostatni piąty: 40km. Porządek zawodów ułatwia logistykę i dojazdy międzynarodowemu towarzystwu, które co rok melduje się na starcie. Region w którym startuje Rally di Romagna charakteryzuje się niezbyt wysokimi górami – najwyższy punkt zawodów ma nieco powyżej 1000m.n.p.m. Trasy poprowadzone są lokalnymi ścieżkami, singlami: naturalnymi i sztucznymi, drogami szutrowymi pośród gajów oliwnych, lasów, na terenie lokalnych bikeparków. Trasy nie należą do  trudnych, ale dają satysfakcję i mogą być „wisienką na torcie” przygotowań do sezonu. Pobliski camping z basenem, zapleczem usługowym na najwyższym poziomie oraz, dla bardziej wymagających, wielogwiazdkowe hotele. Same zawody to też bogata oferta po etapach: bike serwis, masaże, odnowa biologiczna, wspomniana kuchnia. Rodzina będzie zadowolona, jeśli połączysz swój wyjazd i ich wypoczynek. Dokładny opis etapów, zasad zawodów i logistyki znajdziesz na www.rallydiromagna.com oraz na profilu facebookowym. Zapraszamy!        

Jeśli poszukujesz kolarskiego raju, który łączy majestat widoków niczym w szwajcarskich Alpach z wyzwaniami ostrych podjazdów rodem z francuskich Pirenejów – a to wszystko bez tłumów charakterystycznych dla hiszpańskiego Calpe – może warto wybrać się w słoweńskie Alpy Julijskie? To wyjątkowe i piękne miejsce, idealne, by zza kierownicy roweru delektować się otaczającą przyrodą i doświadczać spokoju, jaki oferują tylko zakątki wolne od turystycznego zgiełku.

Choć w te rewiry zwabiła edycja Pucharu Świata EDR i uczestniczący w niej Polak, to na szczęście zaplanowaliśmy coś więcej niż tylko kibicowanie. Zwiedziliśmy ikoniczne trasy Dolomitów i doradzamy, jak korzystając z włoskiego klimatu, pojeździć po mistrzowskich trasach.

Kontynuujemy temat kobiecych grup rowerowych, który zainicjowaliśmy w poprzednim numerze „bikeBoard”. Jest to element akcji #DziewczynyNaRowery, której bB z dużą przyjemnością patronuje. Natalia Mindowicz z kobiecego kolektywu Damy Ostro w rozmowie z Mateuszem Chabrosem z projektu Swoim Szlakiem opowiada o jeździe na ostrym kole, o kobiecych ustawkach na wrocławskim welodromie oraz o potrzebie rowerowej przestrzeni dla kobiet i ich integracji. Obszerne fragmenty rozmowy poniżej.

Moim marzeniem nie jest przejście czyśćca (zwanego Piekłem Północy), nie potrzebuję zbroczyć krwią kierownicy i cierpieć wibracji przez 170 km jak mój kolega Wojtek, który wiosną 2023 r. wybrał się na Paris–Roubaix premierowym wówczas Domane Mk.IV. Mówi, że to była wspaniała przygoda, a we mnie rodzi się pytanie, czy aby nie wypływają z niej wnioski bardziej ogólne? Takie, które zainteresowałyby nie tylko możnych i dobrze ustosunkowanych rowerowego światka.

Z generacji na generację, napędy elektroniczne coraz mocniej wypierają te sterowane tradycyjnymi cięgłami i obecnie na wyższych półkach osprzętu szosowego poza Campagnolo nie ma już nic tradycyjnego. Umiejętności radzenia sobie w trasie trzeba zaktualizować do wiedzy o konfiguracji przerzutek sterowanych przyciskami i aplikacjami. W poniższym zestawieniu pokazujemy, jak sprawdzić poziom energii i wyregulować zainstalowane na rowerze elektroniczne napędy SRAM i Shimano. Campagnolo EPS dzieli taki dystans popularności do produktów japońskich i amerykańskich, że nawet w peletonie to obecnie rzadkość. Pomijamy je z konieczności oszczędności miejsca. Wszystkie 12-rzędowe napędy Shimano Di2 reguluje się tak samo, ale napędy 11-rzędowe mają inną budowę, więc instrukcje się różnią. Instrukcje SRAM AXS są wspólne dla wszystkich grup szosowych i MTB. Shimano Di2 – napędy 12-rzędowe Regulacja tylnej przerzutki bez apki Używając manetki, ustaw łańcuch na piątej co do wielkości (największej) zębatce kasety. Przytrzymaj przycisk na tylnej przerzutce 2–5 s, żeby wejść w tryb regulacji [1.]. Wskaźnik LED: żółty (zbyt długie przytrzymanie uruchomi parowanie BT, LED mruga na niebiesko, wyjście przez krótkie naciśnięcie). Funkcja manetki sterującej tylną przerzutką zmienia się na mikroregulację i każde naciśnięcie przycisku redukcji lub multiplikacji przesuwa wózek przerzutki odpowiednio o ułamek milimetra w lewo lub prawo (po 18 pozycji w każdą stronę od domyślnej). Wyreguluj tak, żeby górne kółeczko przerzutki było dokładnie w płaszczyźnie zębatki kasety, na której jest łańcuch. Przytrzymaj przycisk na tylnej przerzutce przez przynajmniej 0,5 s, żeby wrócić do normalnego trybu pracy. Niebieski LED pokaże aktualny program (zobacz: przełączanie między programami zmiany biegów Shimano Di2 na str. 58). Regulacja przedniej przerzutki bez apki Regulacja przedniej przerzutki w 12-rzędowych napędach Di2 jest w pełni elektroniczna – nie ma śrubek. Jeśli słychać ocieranie łańcucha w jednej ze skrajnych pozycji, to należy wyregulować skrajne wychylenie prowadnicy przerzutki: Jeżeli ocieranie słychać przy jeździe na najmniejszych trybach, kasety ustaw przełożenie: duża przednia tarcza i najmniejszy tryb kasety. Jeżeli łańcuch ociera przy korzystaniu z największych trybów kasety, ustaw przełożenie: duża przednia tarcza i największy tryb kasety. Przytrzymaj przycisk na tylnej przerzutce 2–5 s, żeby wejść w tryb regulacji. Wskaźnik LED: żółty. Funkcja manetki przedniej przerzutki zmienia się na mikroregulację, a każde naciśnięcie jednego z przycisków przesuwa pozycję prowadnicy przerzutki odpowiednio o ułamek milimetra w lewo lub prawo (przy regulacji maksymalnego wychylenia po 19 pozycji od domyślnej, przy regulacji minimalnego wychylenia po 12 pozycji w każdą stronę od domyślnej). Właściwy prześwit między płytką prowadnicy a łańcuchem to od 0,5 do 1 mm mierzone do wewnętrznej lub zewnętrznej jej części w zależności którą skrajną pozycję ustawiamy. Przytrzymaj przycisk na tylnej przerzutce przynajmniej przez 0,5 s, żeby wrócić do normalnego trybu pracy. W napędach z dwoma tarczami suportu należy sprawdzić, czy łańcuch nie ociera w ustawieniu: mała przednia tarcza i największy tryb kasety. Jeżeli tak się dzieje, należy powtórzyć procedurę z punktów 2–4 dla tego ustawienia. Shimano Di2 – napędy 11- i 10-rzędowe Regulacja tylnej przerzutki bez apki Używając manetki, ustaw łańcuch na piątej co do wielkości (największej) zębatce kasety. Wejdź w tryb regulacji przez naciśnięcie i przytrzymanie przycisku na łączniku A do momentu, gdy LED na łączniku zaświeci się na czerwono [2.]. Manetka tylnej przerzutki zmienia funkcję na mikroregulację, a każde naciśnięcie przycisku redukcji lub multiplikacji przesuwa wózek przerzutki odpowiednio o ułamek milimetra w lewo lub prawo (po 16 pozycji w każdą stronę od domyślnej). Wyreguluj tak, żeby górne kółeczko wózka przerzutki było dokładnie w płaszczyźnie zębatki kasety, na której jest łańcuch. Naciśnij przycisk na łączniku A, żeby wrócić do normalnego trybu pracy (dioda LED gaśnie). Regulacja przedniej przerzutki bez apki Jeśli łańcuch ociera przy jeździe na najmniejszych trybach kasety, należy wyregulować maksymalne (na zewnątrz) wychylenie prowadnicy przerzutki. Regulacja jest mechaniczna – śrubką na ramieniu pantografu [3.] : ustaw przełożenie: duża tarcza i najmniejszy tryb kasety, imbusem 2 mm wykręć śrubkę regulacyjną, żeby ograniczyć wysunięcie prowadnicy, wkręć, żeby pozwolić jej sięgać dalej od ramy. Prześwit między łańcuchem a zewnętrzną płytką prowadnicy powinien mieć od 0,5 do 1 mm. Jeśli łańcuch ociera podczas korzystania z największych trybów kasety, konieczna jest regulacja minimalnego (do wewnątrz) wychylenia prowadnicy przerzutki: a. Regulacja elektroniczna w przerzutkach R9150, R8050 i RX815: ustaw przełożenie: duża tarcza i największy tryb kasety, wejdź w tryb regulacji przez naciśnięcie i przytrzymanie przycisku na łączniku A do momentu, gdy wskaźnik LED na łączniku zaświeci się na czerwono (zbyt długie przytrzymanie uruchomi reset po kraksie, wyjście przez krótkie naciśnięcie), funkcja manetki przedniej przerzutki zmienia się na mikroregulację, a każde naciśnięcie jednego z przycisków przesuwa pozycję prowadnicy przerzutki odpowiednio o ułamek milimetra w lewo lub prawo (po 12 pozycji w każdą stronę). Prześwit między wewnętrzną płytką prowadnicy a łańcuchem powinien mieć 0,5 do 1 mm, naciśnij przycisk na łączniku A, żeby wrócić do normalnego trybu pracy. W razie potrzeby powtórzyć procedurę z punktów 2–4 dla ustawienia: mała tarcza z przodu i największy tryb kasety; b. Regulacja mechaniczna dla przerzutki 6850: wrzuć małą tarczę z przodu, największą zębatkę z tyłu, imbusem 2 mm ustaw prześwit 0,5–1 mm do wew. płytki prowadnicy. Shimano Di2 – reset po kraksie Po uderzeniu Di2 może wejść w tryb awaryjny i system nie będzie odpowiadać na pojedyncze naciśnięcia manetek (sytuacja pokazana na zdjęciu, zapadki silnika i ramienia przerzutki są wysprzęglone). Jeśli nie doszło do uszkodzenia przerzutki, to stan przejściowy. Przed przywróceniem napędu do pracy, warto sprawdzić, czy hak przerzutki jest prosty i w razie potrzeby rozwiązać ten problem najpierw. Do ponownego zasprzęglenia silnika z przerzutką trzeba pokręcić korbą (jeśli stacjonarnie, to z podniesionym tylnym kołem) oraz: 1. W napędach 12-rzędowych wielokrotnie nacisnąć przycisk zmiany na większą zębatkę kasety (do 11 razy), a następnie wielokrotnie nacisnąć przycisk zmiany na mniejszą (do 11 razy). Podczas tych zmian przerzutka ponownie się zasprzęgli i system wróci do normalnego działania. 2. W napędach 11- i 10-rzędowych: – opcja 1: naciśnij jeden z przycisków manetki wielokrotnie (do 10x), następnie naciśnij drugi przycisk manetki wielokrotnie (do 10x). Kierunek nie ma znaczenia, przerzutka w pewnym momencie zaskoczy i zacznie działać normalnie; – opcja 2: system automatycznie przełączy między przełożeniami bez konieczności samodzielnego naciskania manetek. Żeby wejść w tryb resetu, po kraksie naciśnij i przytrzymaj przycisk na łączniku A przez 5 s do momentu, gdy LED na łączniku zacznie mrugać na czerwono. Po uruchomieniu automatycznego resetu przerzutka zacznie sama przełączać biegi, więc trzeba być gotowym do obracania korbami.     Shimano Di2 – aplikacja e-Tube Project Połączenie napędu do aplikacji w telefonie Ze swojego sklepu z aplikacjami ściągnij apkę Shimano e-Tube Project. Włącz w telefonie Bluetooth i uruchom ją. Wejdź w tryb dodawania roweru w apce i: napędy 12-rzędowe: przytrzymaj przycisk na tylnej przerzutce 0,5–2 s, żeby uruchomić tryb parowania Bluetooth – LED na przerzutce zacznie mrugać na niebiesko; napędy 11-rzędowe: przytrzymaj przycisk na łączniku A przez 0,5–2 s – LED na łączniku zacznie pulsować na czerwono/zielono. UWAGA! Do podłączenia z aplikacją i komputerkiem rowerowym napędy szosowe wymagają dodania do systemu opcjonalnego modułu komunikacji bezprzewodowej D-Fly EW-WU111 (kompatybilny z baterią/kontrolerem BT-DN110) lub EW-WU101 (kompatybilny ze starszą baterią/kontrolerem BM-DN100). Starszy moduł EW-WU101 ma tylko ANT, więc zadziała z komputerkiem rowerowym, ale nie z apką e-Tube. W napędach MTB łączniki SC-MT800 lub SC-M9051 (te z wyświetlaczami przełożeń i trybów pracy napędu) mają wbudowaną komunikację bezprzewodową ANT i BT, czyli połączą się z telefonem. Dodaj rower w apce. Domyślny PIN: 0000 (000000 w nowszym oprogramowaniu wymagającym 6 cyfr). PIN lepiej zmienić, żeby zabezpieczyć się przed psikusami kolegów i uniemożliwić im np. przestawienie funkcji przycisków podczas przerwy na kawę.  Kolejne połączenia do apki nie wymagają uruchamiania trybu parowania, a jedynie wybudzenia systemu naciśnięciem dowolnego przycisku w napędach 12-rzędowych i przytrzymania przycisku na łączniku A przez 0,5 s w napędach 11- i 10-rzędowych. Regulacja przerzutek Apka E-Tube Project ma wbudowany zautomatyzowany przewodnik przeprowadzający użytkownika przez sześć etapów konfiguracji [4a-f] , które ostatecznie prowadzą do tego samego co regulacje manualne opisane powyżej. Ten sposób jest łatwiejszy, bo apka podpowiada, co po kolei robić. Do regulacji trzeba mieć podniesione tylne koło, by móc kręcić korbami, kiedy przerzutka automatycznie zmienia przełożenia. Możliwa jest też elektroniczna regulacja samej tylnej przerzutki [4g]. Zmiana przypisania przycisków manetek W aplikacji można zmienić oryginalne przypisanie funkcji przycisków,  np. upodobnić logikę do rozwiązania SRAM, ustawiając przyciski w lewej manetce do przesuwania łańcucha w lewo i vice versa. Di2 nie obsługuje zdarzenia „jednoczesne naciśnięcie przycisków”, więc nie ma możliwości pełnego zreplikowania ergonomii AXS [5.]. Przełączanie między programami zmiany biegów Tryb sync shift automatyzuje pracę przedniej przerzutki, przełączając tak, żeby łańcuch się nie krzyżował między korbą i kasetą. Mapę przełożeń można zindywidualizować w apce e-Tube Project. Tryb semi-sync automatyzuje pracę tylnej przerzutki przy zmianie z przodu, np. przy przełączeniu z dużej na małą tarczę zrzuca o dwie zębatki kasety niżej [6a-g]: – w napędach 12-rzędowych: dwukrotnie krótko naciśnij przycisk na tylnej przerzutce. Wskaźnik LED: niebieski (2 s) – tryb manualny, 2x mrugnięcie na niebiesko – program 1, 3x mrugnięcie na niebiesko – program 2; – w napędach 11-rzędowych: dwukrotnie krótko naciśnij przycisk na łączniku A. LED: zielony – tryb manualny, 2x mrugnięcie czerwony/zielony – program 1,  3x mrugnięcie czerwony/zielony – program 2. Preferencje w programach zmiany biegów zmienia się przez apkę e-Tube Project. SRAM AXS eTap i Eagle Regulacja tylnej przerzutki bez apki Tryb mikroregulacji uruchamia się na dowolnej zębatce kasety przez jednoczesne naciśnięcie przycisku AXS w manetce [7.] i przycisku zmiany biegu – w napędach szosowych domyślnie w lewej klamce, żeby przesunąć przerzutkę bliżej większej zębatki, w prawej klamce, żeby przesunąć przerzutkę bliżej mniejszej zębatki. W napędach MTB analogicznie: przycisk AXS i jeden z przycisków do zmiany przełożenia. Wyreguluj tak, żeby górne kółeczko przerzutki było dokładnie w osi trybu kasety. Ruch przerzutki (po 0,25 mm na jedno naciśnięcie przycisków) może być trudny do zauważenia – mrugnięcie LEDa na tylnej przerzutce potwierdza zmiany [8.]. Regulacja przedniej przerzutki W napędach AXS nie ma elektronicznej regulacji przedniej przerzutki. Regulację limitów należy przeprowadzić jak w klasycznych przerzutkach imbusem 2,5 mm [9.]. Regulacje za pomocą aplikacji SRAM AXS na telefonie Połączenie napędu z apką: włącz Bluetooth i zainstaluj aplikację SRAM AXS na telefonie (pierwsze uruchomienie wymaga założenia konta); dodaj nowy rower i wybierz opcję wyszukiwania komponentów. Może być potrzebne ich wybudzenie – przez przełączenie przełożeń lub krótkie naciśnięcie ich przycisków AXS. Na liście znalezionych mechanizmów w każdym po kolei wybierz „connect” i dodaj do stworzonego profilu roweru [10.]. Najlepiej zacząć od tylnej przerzutki, która działa jako hub systemu. Przy dodawaniu komponentu potrzebna jest autoryzacja, naciśnij i przytrzymaj przycisk AXS na dodawanej części do momentu, kiedy jej LED zacznie migać na zielono, a w apce wybierz „authorize” [11a-c]. Powtórz z wszystkimi elementami AXS.       Regulacja tylnej przerzutki: może być potrzebne wybudzenie przerzutki przez naciśnięcie jej przycisku AXS; w apce wybierz tylną przerzutkę i opcję „MicroAdjust”. Manetki przełączą się w tryb regulacji i każde naciśnięcie przycisku będzie przesuwać przerzutkę o ułamek milimetra w lewo lub prawo (po 14 pozycji w każdą stronę od domyślnej) [12.]; kręcąc korbami, wyreguluj tak, żeby górne kółeczko przerzutki było dokładnie w osi zębatki kasety. Ruch przerzutki o 0,25 mm na jedno „tapnięcie” może być trudny do zauważenia, ale w aplikacji widać będzie zmieniające się ustawienie, a przerzutka potwierdza zmianę mrugnięciem LED-a. Półautomatyczny tryb zmiany przełożeń (Enhanced Mode) Enhanced Mode uruchamia się w apce SRAM AXS. Jego zaletą jest automatyzacja pracy przedniej przerzutki tak, żeby przy zmianach z tyłu łańcuch się nie krzyżował między korbą i kasetą. Może też automatycznie podciągnąć tylną przerzutkę przy zmianie przodu. Dostępna jest opcja kompensacji – przy zmianie z przodu, np. przy przełączeniu z dużej na małą tarczę zrzuca o dwie zębatki kasety niżej, żeby zminimalizować skok kadencji, oraz opcja sekwencyjna – automatyzacja pracy przedniej przerzutki wg konfigurowalnej mapy tak, żeby nie trzeba było samemu zmieniać przełożenia z przodu – system sam to zrobi tak, żeby łańcuch się nie krzyżował między korbą i kasetą [13a-b]. Enhanced Mode musi być dozwolony w apce. Uruchomia się go przez krótkie naciśnięcie przycisku AXS na prawej manetce. Wyłączenie Enhanced Mode – krótkie naciśnięcie przycisku AXS na lewej manetce.   SRAM eTap AXS – reset po kraksie Przy uderzeniu moduł silnika tylnej przerzutki AXS chwilowo odłącza się od części mechanicznej, ale przerzutka powinna natychmiast samoczynnie wrócić w poprzednie położenie. Jeśli przerzutka nie działa, sprawdź styki akumulatora. Jeśli nie działa poprawnie lub łańcuch chrobocze na zębatkach, należy sprawdzić, czy hak przerzutki lub jej części nie są wygięte.  Pełne instrukcje montażu, regulacji i rozwiązywania problemów Shimano Di2 SRAM eTap AXS Campagnolo EPS

Cena: 700 zł Masa: 353 g

Gdyby w styczniu 2023 r. ktoś jeszcze się wahał, za którą drużynę w nadchodzącym sezonie najmocniej trzymać kciuki, a potem skierował swe myśli ku Jumbo-Visma, we wrześniu nie mógł mieć już żadnych wątpliwości, że postawił na właściwego konia. Żółto-czarna ekipa rozbiła bank. Ten rok bez wątpienia należał do niej.

Odpalam Instagram. W pierwszym wyświetlonym poście Michał Kwiatkowski, z Pinarello na ramieniu, biegnie w śliskim błocie między pomarańczowymi siatkami rozpiętymi wzdłuż trasy Owocowego Przełaju. „NYC Marathon to była bułka z masłem” – pisze. Istotnie, na początku listopada Michał wraz z żoną Agatą kończą Nowojorski Maraton, parę dni później biegnie w Biegu Niepodległości w Warszawie. Co on? Nudzi mu się? Kolarze przecież nie biegają!

W okresie jesienno-zimowym wielu ludzi zmaga się z infekcjami górnych dróg oddechowych (URT), takimi jak przeziębienia i grypy. Dla większości to krótkotrwałe dolegliwości, ale u aktywnych sportowców mogą one znacząco wpływać na ich treningi i udział w zawodach.

Epix to mariaż dwóch rodzin multisportowych smartwatchy Garmina dla zaawansowanych sportowców – jego podstawowe geny pochodzą od popularnych Fenixów, ale ekran LCD zastąpiono bardziej jaskrawym AMOLED-em z obsługą dotyku. Z linii Enduro transplantowano pojemne akumulatory pozwalające na tygodnie pracy bez doładowywania. Nosiłem Epixa Pro gen 2 przez miesiąc praktycznie 24×7, gromadząc doświadczenia i porównania. Myślałem, że wiem, czego się spodziewać, ale zebrało się sporo niespodzianek.