Najbardziej destrukcyjnie na nasze tkanki działają stany zapalne, przewlekłe, podczas których mechanizmy obronne organizmu zaczynają wymykać się spod kontroli. Chroniczny stan zapalny jest jednym z największych wrogów tkanki łącznej, nie tylko chrzęstnej. Najczęściej przyczyną jego powstawania jest dieta, obfitująca w cukier, przyspieszając proces glikacji, który jest procesem nieenzymatycznym, przebiegającym w trzech etapach:
- powstawanie zasady Schiffa w wyniku reakcji cukru redukującego lub niskocząsteczkowego aldehydu z NH2 aminokwasu, lipidu lub DNA (jest to reakcja odwracalna),
- tworzenie bardziej stabilnych związków, tzw. produktów Amadoriego, które ulegają kaskadzie reakcji Maillarda (głównie utlenienia), prowadząc do powstania reaktywnych dikarbonyli,
- powstawanie produktów Maillarda z produktów Amadoriego i reaktywnych dikarbonyli.
MSM – METYLOSULFONYLOMETAN
Rodzaj siarki przyswajalnej przez organizm człowieka, która naturalnie występuje w stawach. Wszystkie stawy, chrząstki, ścięgna potrzebują wody i siarki. MSM uczestniczy w syntezie kolagenu i keratyny. Ten związek siarki dobrze wchłania się w organizmie, łatwo pokonując barierę krew–mózg, zwłaszcza przy pomocy witaminy C i biotyny potęgujących efekty. Wykazuje silne działanie przeciwzapalne oraz przeciwbólowe. Ponadto posiada właściwości odtruwające, detoksykujące, anaboliczne i odbudowujące. Bez odpowiedniej ilości siarki wszystkie połączenia pomiędzy komórkami tracą swoją elastyczność, a błona komórkowa staje się mniej przepuszczalna i twarda. MSM poprawia również transport i dostawę wielu substancji odżywczych do i z komórek. MSM wiąże się z receptorami na powierzchni błony śluzowej w jelitach, układzie moczowo-płciowym i oddechowym. W ten sposób MSM wzmacnia naturalną ochronę przed alergenami, toksynami zawartymi w powietrzu i pożywieniu oraz pasożytami. Toksyny są utleniane, a wolne rodniki eliminowane. Badania przeprowadzone na ponad 18 tys. pacjentów, którzy cierpieli z powodu przewlekłego bólu.
Około 70% osób doświadczyło niesamowitych korzyści po spożyciu MSM. Ból ustał całkowicie lub bardzo się zredukował. MSM warto jest połączyć z witaminą C, aby zwiększyć w ten sposób syntezę kolagenu. Metylosulfonylometan pomaga przy budowie mięśni, włosów, paznokci, skóry. Wzmacnia osłabione komórki, sprawiając, że ich ściany stają się bardziej elastyczne. Stymuluje leczenie uszkodzonej skóry, np. po operacjach, oparzeniach. Zewnętrzne stosowanie MSM na blizny bardzo często pozwala całkowicie je usunąć. MSM to naturalny sposób ograniczenia bólów i zapaleń, bez ryzyka wystąpienia skutków ubocznych. MSM może dać większą ulgę niż niektóre ze zwykłych środków przeciwbólowych. Natomiast MSM nie działa tak szybko. Poprzez wzbogacenie tkanek organizmu siarką MSM już w ciągu kilku dni możemy poczuć wyczuwalny efekt w postaci uśmierzenia bólów oraz przyrostu energii. Osoby, które są wrażliwe na siarczyny, mogą także reagować na MSM. Zazwyczaj jest to spowodowane niedoborem molibdenu i można to przezwyciężyć suplementacją w ilości 500 mcg.
Warto jest, oprócz łączenia MSM z witaminą C, spróbować przyjmować MSM razem z glukozaminą lub chondroityną (lub z obiema naraz).
Glikacja prowadzi do powstania końcowych produktów zaawansowanej glikacji, czyli tzw. AGE (advanced glycationend-products). Akumulacja tych związków może mieć ogromny wpływ na kondycję organizmu oraz patogenezę wielu chorób. AGE, z uwagi na swoją dużą lepkość i obecność wielu grup funkcyjnych, chętnie reagują z różnymi metabolitami. Ich obecność w ustroju może prowadzić do indukowania stresu oksydacyjnego, a w konsekwencji odpowiedzi zapalnej. Niedawno badacze postawili również tezę, że AGE mogą też zostać utworzone poprzez wiele innych ścieżek, w tym przez utlenianie zamiast glikację. Tłuszcze, zwłaszcza PUFA, czyli wielonienasycone kwasy tłuszczowe, zostają zakłócone procesem utleniania w taki sam sposób, jak glikacja zakłóca normalne funkcjonowanie białek. W związku z tym oprócz nadmiaru cukru w diecie należy również unikać kwasów tłuszczowych omega-6. Jeżeli w diecie występuje nadmiar tych kwasów tłuszczowych, dla zredukowania istniejących już stanów zapalnych należy wdrożyć suplementację kwasami omega-3.
SIARCZAN GLUKOZAMINY ORAZ SIARCZAN CHONDROITYNY
Glukozamina to podstawowy materiał budulcowy wykorzystywany do produkcji glikozaminoglikanów oraz proteoglikanów, które stanowią istotny składnik tkanki chrzęstnej w stawach. Suplementy te pozyskuje się ze skorupiaków, dlatego osoby mające alergię na skorupiaki nie mogą przyjmować suplementu glukozaminy, chyba że mają pewność, że nie pochodzi on z takiego źródła (obecnie dostępne są też źródła bazujące na kukurydzy). MSM ma naturalne właściwości rozrzedzające krew, dlatego osoby stosujące leki np. warfarynę, aspirynę itp. powinny skonsultować stosowanie MSM z lekarzem prowadzącym.
Glukozaminę często spotkamy w połączeniu z siarczanem chondroityny – chondroityna jest kolejnym składnikiem chrzęstki stawowej, która np. pomaga utrzymać wodę w tkance, również stabilizuje staw. Suplementy chondroityny pozyskuje się głównie z tkanki chrzęstnej świń, krów czy rekinów, natomiast pojawiają się również suplementy na bazie alg.
Szeroko zakrojone badanie nad długotrwałym zastosowaniem siarczanu chondroityny w połączeniu z siarczanem glukozaminy wykazało pozytywny wpływ na zwężeniu szpary stawowej, a wiadomo, że im mniejsze zwężenie, tym zdrowszy staw. Pamiętać należy, że suplementy te trzeba stosować przez dłuższy czas oraz przyjmować regularnie.
BOSWELLIA
Kolejnym suplementem zasługującym na uwagę jest Boswellia (Olibanum indyjskie). Ziołowy wyciąg z drzewa Boswellia serrata łagodzi stany zapalne oraz obniża ilość składników przyczyniających się do uszkodzenia stawu. W badaniach podawana była przez okres 8 tygodni i po tym czasie stosowania zmniejszyła dolegliwości bólowe oraz opuchliznę i poprawiła ogólne funkcjonowanie, a działania niepożądane nie odbiegały od skutków ubocznych placebo.
PYCNOGENOL
Jest substancją pozyskiwaną z kory francuskiej sosny śródziemnomorskiej (oligometryczne proantocyjanidyny – OPC) i w dwóch badaniach klinicznych (trwających około 3 miesiące) pomógł ograniczyć ból oraz sztywność stawów w związku z chorobą zwyrodnieniową. OPC należą do bardzo szerokiej klasy polifenoli, a dokładniej flawonoidów i bioflawonoidów. Pacjenci również mogli dzięki tej suplementacji ograniczyć stosowanie konwencjonalnych środków przeciwbólowych. Badania wykazały również, że ma on bardzo silne działanie antyoksydacyjne i jego przyjmowanie zmniejsza wartości markerów stanu zapalnego.
Dieta według znanej nam wszystkim piramidy żywieniowej obfituje w produkty wyzwalające i promujące stany zapalne: produkty zbożowe zawierające gluten (można cierpieć na nietolerancję białka jako takiego albo być wrażliwym na jeden z dwunastu elementów tworzących cząsteczkę gliadyny, natomiast każdy z nich może spowodować reakcję alergiczną wiodącą do stanów zapalnych), nabiał, rośliny strączkowe, cukier oraz inne produkty zawierające w swoim składzie substancje negatywnie działające na tkankę łączną. Wszystko to spożywaliśmy chętnie od wczesnego dzieciństwa. To właśnie dieta powinna stanowić lekarstwo i być pierwszą linią obrony. Powinna być wolna od produktów, które będą zwiększać stan zapalny. Choroby o podłożu zapalnym mogą doprowadzić do uszkodzenia układu mięśniowo–
–szkieletowego. Należą do nich przewlekłe artropatie, np. zapalenie stawów oraz choroby zapalne tkanki łącznej.
VILCACORA
Cat’s claw (koci pazur), Czepota puszysta to najprawdopodobniej najbardziej znana naturalna alternatywa dla ibuprofenu czy paracetamolu. Ibuprofen wykazuje działanie blokujące cyklooksygenazy (COX-1 i COX-2), enzymu odpowiedzialnego za powstawanie bólu. Niestety, nie do końca jest tak, że eliminuje on stan zapalny, pewne jest natomiast to, że nadmiar ibuprofenu może wywołać wiele skutków ubocznych. Paracetamol z kolei „przylgnął” do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), chociaż nie wykazuje znaczącego działania przeciwzapalnego, a jedynie przeciwbólowe w przypadku schorzeń stawów. Paracetamol hamuje COX-1 i COX-2 w OUN, a nie wpływa na wytwarzanie prostaglandyn w miejscu zapalenia.
W dużym skrócie i uproszczeniu oznacza to tyle, że może przynieść tymczasową ulgę w bólu, natomiast nie przyczyni się do zmniejszenia stanu zapalnego, który jest przyczyną dolegliwości. Zawiera związek przeciwzapalny, który blokuje produkowanie prostaglandyn, a jej skład chemiczny jest dość bogaty. Główne związki bioaktywne to alkaloidy oksoindolowe pentacykliczne i tetracykliczne, ale również glikozydy, triterpeny, flawonoidy, fitosteroidy i katechiny. Pentacykliczne alkaloidy oksoindolowe stymulują komórki śródbłonka naczyniowego do produkcji nieznanych na razie czynników stymulujących i regulujących proliferację prawidłowych ludzkich nieaktywnych limfocytów B i T, prowadzących do normalizacji zawartości procentowej frakcji limfocytarnych bez istotnych zmian ogólnej liczby limfocytów w jednostce objętości. W badaniach klinicznych wielokrotnie sprawdzano działanie ekstraktu z Vilcacory u pacjentów np. z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
Obserwowano zmniejszenie liczby bolących stawów do 50% w porównaniu do placebo. W szczególności korzystne było działanie Vilcacory w zapaleniu stawu kolanowego.
Schorzenia stawów to najczęściej erozja lub degradacja chrząstki stawowej, a ostatecznie również warstwy podchrzęstnej kości. Aby stan zapalny nie przyczynił się do dalszego niszczenia organizmu, możemy wdrożyć suplementację, która zapobiegnie postępującemu procesowi degradacji chrząstki. Powyżej przedstawiamy kilka substancji, które mogą pomóc w naprawie wyrządzonych szkód.
Opcji wsparcia tkanki chrzęstnej jest bardzo wiele. Warto wypróbować naturalne metody w walce z bólem i postępującym stanem zapalnym, aby zapobiec poważniejszym chorobom, takim jak na przykład choroba zwyrodnieniowa stawów czy choroby o podłożu reumatycznym.