0
47
Czym jest mikrobiota?
Już od wielu lat wiadomo, że człowiek to nie pojedynczy organizm, a swego rodzaju zbiór organizmów, w którym obok nas żyją też inne stworzenia potocznie nazywane mikrobiotą lub mikrobiomem. Obejmują składem zarówno bakterie, grzyby, jak i wirusy.
Szacuje się, że masa wszystkich organizmów zamieszkujących ciało człowieka waha się od 1 aż do 3 kg, a na każdą komórkę człowieka przypada 1,3 komórki bakterii. Gdzie bytują mikroorganizmy? Znajdziemy je w różnych odcinkach przewodu pokarmowego, od jamy ustnej przez żołądek i jelita, gdzie ich ilość i różnorodność jest największa. Mikrobiota zasiedla też skórę, włosy, układ oddechowy i drogi rodne.
POLECAMY
Jelita i bariera jelitowa
W jelitach człowieka żyje ponad 1000 różnych gatunków bakterii, wiele z nich stanowi mikroflorę zmienną, na którą wpływają takie czynniki jak: pH kwasu żołądkowego, ilość oraz jakość enzymów trawiennych, wydzielanie żółci, sposób odżywiania, stosowanie używek, stres oraz w dużym stopniu wysiłek fizyczny.
Bakterie w jelicie pełnią szereg ważnych funkcji, do których należy między innymi: ochrona przed patogenami, tworzenie odporności, wytwarzanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, metabolizm i fermentacja niestrawionych resztek pokarmowych, wytwarzanie witaminy K i niektórych witamin z grupy B oraz modulacja różnych mechanizmów i wpływ na funkcjonowanie całego ustroju.
Dysbioza
Dysbioza to zjawisko, które można zdefiniować jako nadmierny rozwój bakterii patogennych, skutkujący upośledzeniem trawienia i wpływający negatywnie na cały ludzki organizm.
Do czynników, które będą nasilać dysbiozę w jelitach, zalicza się: nadużywanie leków z grupy NLPZ (niesterydowe leki przeciwzapalne), antybiotyków, inhibitorów pompy protonowej oraz chemio- i radioterapię. Wysoko przetworzona, bogata w tłuszcze, a uboga w błonnik dieta, stres, a także nadmierny wysiłek fizyczny mogą sprzyjać powstawaniu dysbiozy w jelitach, powodując przykre dolegliwości nie tylko ze strony układu pokarmowego.
Jak wysiłek fizyczny wpływa na mikrobiotę?
Wiele badań wskazuje na to, że umiarkowany wysiłek fizyczny korzystnie wpływa na mikroflorę jelitową, zwiększając u osób aktywnych fizycznie różnorodność bytujących w jelitach bakterii.
Cechy dobrego probiotyku
Skoro mikroflora jelitowa odgrywa tak ważną rolę w organizmie, wydaje się zasadne korzystanie z gotowych produktów probiotycznych, by poprawić stan jelit. Czy takie działania mają sens? A jeżeli tak, to jak odpowiednio dobrać probiotyk?
Zacznijmy od tego, że probiotyki to żywe mikroorganizmy, które – podane w odpowiedniej ilości – wykazują korzystne działanie na organizm gospodarza. Poniżej zaprezentowano niezbędne cechy skutecznego probiotyku.
- Żywe mikroorganizmy
Preparat probiotyczny musi zachowywać swoją jakość podczas całego okresu przechowywania, bo, aby bakterie w nim zawarte mogły zadziałać, muszą być żywe.
- Ilość bakterii w produkcie
Za standard uważa się, że minimalna ilość bakterii w dobowej dawce produktu nie powinna być mniejsza niż 1x109 CFU (jednostek tworzących kolonię z ang. colony forming units). Jest to o tyle istotne, że bakterie po dotarciu do nabłonka jelitowego wysyłają swego rodzaju sygnały przywołujące inne bakterie i wspólnie tworzą tzw. biofilm, dzięki któremu mogą przetrwać w przewodzie pokarmowym. Zatem zbyt mała ilość bakterii może być niewystarczająca do stworzenia kolonii.
- Odporność na działanie soków trawiennych
Aby bakterie mogły zasiedlić jelito, muszą przetrwać warunki, jakie panują we wcześniejszych odcinkach przewodu pokarmowego (np. niskie pH w żołądku).
- Bezpieczeństwo stosowania
Jest to najważniejszy aspekt, szczep probiotyczny powinien być dobrze przebadany, tak by zapewniał bezpieczeństwo stosowania.
- Nomenklatura
Udowodnione działanie prozdrowotne mają jedynie wybrane szczepy bakterii, które należy dobrze zidentyfikować, do tego potrzeba pełnej nazwy szczepu, która składa się z kilku elementów. Producent powinien podać na opakowaniu zatem: rodzaj np. Lactobacillus, gatunek: np. rhamnosus oraz szczep np. GG. Szczep bardzo często bywa określany cyfrą. Tylko w taki sposób oznaczony produkt gwarantuje obecność konkretnego szczepu bakterii i jego udowodnione działanie.
Uwaga! Żywność typu kefiry, jogurty, kiszonki i inne produkty fermentowane, mimo że zawierają szczepy bakterii, nie są zali...
